Bebeklerde Alerji Yapan Besinler Alerjik Besinler Listesi
Bebekler ek gıdaya başladıklarında, bebeğin bağışıklık sistemi aldığı besini zararsız olmasına rağmen yabancı olarak görebilir. Bu duruma karşı vücudun reaksiyon göstermesine bebek de besin alerjisi denir.
Bebekler ek gıdaya başladıklarında, bebeğin bağışıklık sistemi aldığı besini zararsız olmasına rağmen yabancı olarak görebilir. Bu duruma karşı vücudun reaksiyon göstermesine bebek de besin alerjisi denir. Besin alerjisi bebeklerde çok fazla rastlanılan bir durumdur. Bilhassa bebeklerin anne sütünden ayrılıp ek gıdaya geçtikleri dönemde besin alerjileri ortaya çıkabilir. Tabii ki bu durum her bebekte farklılık gösterir. Bu makalemizde Bebeklerde hangi besinler alerji yapar? Belirtileri nelerdir? Alerji nasıl önlenir? Ve tedavisi nasıl olur? Gibi soruların cevaplarını derledik.
Bebeklerde Besin Alerjisi Nedir?
Bebekler ek gıdaya başladıklarında, bebeğin bağışıklık sistemi aldığı besini zararsız olmasına rağmen yabancı olarak görebilir. Bu duruma karşı vücudun reaksiyon göstermesine bebek de besin alerjisi denir. Yetişkinlerde olduğu gibi bebekler de aldığı bir besine karşı duyarlılık, hassasiyet hissedebilir. Bebek ilk defa yediği besinden sonra hassaslaşıp belirti gösterebilir. Yahut aynı besini birkaç kez yedikten sonra da vücut tepki gösterip besin alerjisine neden olabilir.
Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Demet Can bebeklerde besin alerjisi hakkında şu sözleri dile getirmiştir. “Bebeklerde özellikle inek sütü ve yumurtanın besin alerjisi yaptığı söylenebilir. Bunun nedeni de bebeklerin bağırsak geçirgenliğinin biz yetişkinlere göre daha fazla olmasıdır. İnek sütü ve yumurtanın proteinleri bebeğin direk kanına karışır. Bu durum da bebekte besin alerjisi yapma olanağını arttırmaktadır”.
Bebeklerde Alerji Yapan Besinler Nelerdir
Gıda alerjisi bebekten bebeğe göre farklılık gösterebilir. Aşağıda yazdığımız besinler bebeklerde alerji riskine sebep olabilen gıdalardır. Yahut alerji grubunda olmayan bazı besinler de bebekler de alerjiye neden olabilir. Bu durumda doktorunuza gözükmelisiniz. Doktorunuzun yapacağı testler sonucunda alerji olup olmadığı anlaşılabilir.
- Süt (bilhassa inek sütü)
- Yumurta
- Buğday, tahıllar
- Susam
- Yer fıstığı
- Çilek
- Kivi
- Balık
- Domates
- Çeşitli baharatlar
- Çikolata
- Kabuklu deniz ürünleri
- Kuruyemişler (fındık, ceviz, antep fıstığı, vb ) Özellikle fındık bebeklerde anafilaktik reaksiyonunun harekete geçmesine neden olur. Ailenizde, aile büyüklerinizde fındık alerjisi olan biri varsa bebeğinize 3 yaşından önce fındık vermemelisiniz.
Bebeklerde Gıda Alerjisi Riskini Azaltmak için Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Bebeklerde besin alerjisi riskini azaltabilmek çok kolay bir durum değildir. Fakat aşağıda değindiğimiz konu başlıklarına dikkat ederek bebeğinizin bağışıklığının güçlenmesine yardımcı olabilirsiniz. Bebeğinizin bağışıklığını gelişmesi de bebeğinizin besin alerjisine karşı olan riskini de önleyecektir.
Bebeklerde Besin Alerjisi Riskini Azaltmak İçin Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Bebeği Emzirmek
Yapılan araştırmalara göre anne sütünün bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirdiği, bebeklerde besin alerjisini önlediği ispatlanmıştır. Anne sütünde 5 antikor bulunur. ( Immunoglobulin A, D, G, M ve IgE ) Bu antikorlar bebeğin alerji olmamasına karşın görevli maddelerdir. Bu sebeple bebek doğduktan sonra ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmelidir. Mümkün ise bebeğinize ilk 6 ay mutlaka anne sütü vermelisiniz.
Katı Gıdaya Geçiş
Uzmanlar bebeklere 6 aydan önce katı gıda verilmemesini savunurlar. Fakat bazı bebekler 4. ayında katı gıdaya başlatılır. Bebek de besin alerjisini önlemek açısından bebeğin 4. ayından önce katiyyen ek gıdaya başlatılmaması gerekir.
Bebekler ek gıda alma dönemine geldiklerinde annenin 3 gün kuralına uyması gerekir. 3 gün kuralı, bebeğin aldığı her yeni besinde 3 gün beklemek gerekir. Bu 3 gün içinde herhangi bir alerjik reaksiyon gösterir ise hangi besinin buna sebep olduğunu bilmek içindir.
Aile Geçmişi
Aile fertlerinizde geçmişe dayalı alerjisi olan kişiler var ise doktorunuza danışmalısınız. Doktorunuz bunun üzerine bebeğinize verilmemesi gereken besinler hakkında bilgi verecektir.
Bebeğinizi Gözlemleyin
Bebeğinize ek gıda verdikten sonra bebeğinizin genel durumunu inceleyin. Eğer alerji belirtileri gibi herhangi bir reaksiyonda bulunursa doktorunuza haber verin.
Bebeklerde Besin Alerjisi Nasıl Anlaşılır?
Bebekte besin alerjisi, her bebeğin vücudunda farklı belirtiler şeklinde ve farklı zamanlarda gösterebilir. Besin alerjisi belirtileri, bebek alerjiye sebep olan gıdayı aldıktan sonra yahut 1-2 saat içinde görülür. Doktorlar bebekte besin alerjisinin yalnızca fiziksel olarak değil davranış bozukluğuna da sebep olduğunu söylemektedirler. Bebekte görülen belirtiler şunlardır;
- Yüz bölgesinde şişlik
- Ürtiker
- Egzama
- Şiddeli istifra
- İshal
- Yüksek sesli hırıltılı nefes alma
- Burun akntısı
- Baş ağrısı
- Aksırık
- Karın ağrısı
- Huzursuzluk
- En belirgin özelliklerden biri bebeğin sümüksü ve kanlı dışkı yapmasıdır.
- Bebekte aşırı gaz sıkıntısı
- Karın bölgesinde sert şişlik
- En ağır fiziksel belirti ise anaflaksi ve şok geçirme durumudur.
Anaflaksi görülen belirtiler arasında en ağır olanıdır. Anaflaksi , bebek alerjiye neden olan gıdayı aldıktan hemen sonra görülen tepkidir. Bu ani tepkiler şunlardır;
- Yüz bölgesi şişer
- Yüz bölgesinde aşırı kızarma
- Nefes almakta ve vermekte zorlanır
- Ağız, dil, dudaklar şişebilir
- Vücudun belli bölgelerinde yaygın kabarcıklar gözükür
- Bebeğin vücudunda kaşıntılı döküntüler, görüebilir.
- Ve şiddetli istifra da görülebilir.
Bu belirtiler görüldükten sonra mutlaka doktora danışılmalıdır. Doktora gidilmediği taktirde ciddi problemler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler bebek besini aldıktan sonra yavaş yavaş olur. Solunumda sıkıntı, ishal ve istifra gibi belirtiler ise 24 saatten sonra meydana gelir.
Bebeklerde Gıda Alerjileri Testi Nasıl Yapılır? Hangi Testler Uygulanır?
Bebeklerde besin alerjisi tanısını koyabilmek için doktorların uyguladığı bazı yöntemler vardır. Ebeveynler bebeğine besin verdikten sonra iyi gözlemlemelidir. Hangi besinleri verdiğine ve bebekte nasıl belirtiler yaptığını bilmeli ve bunu doktoruyla paylaşmalıdır. Doktor söylediğiniz belirti durumuna bağlı bebeğinize alerji testi uygular.
Besin alerjisi tanısı için doktor bebeğinize deri testi uygulayabilir. Bu testte bebeğinize hangi besinin alerji yaptığını düşünüyorsanız bu madde bebeğinizin deri altına az miktarda enjekte edilir. Doktor gözetimi altında yaklaşık 15 dakika gözlem yapılır. Enjekte edilen bölgede herhangi bir kabarma, kızarıklık gibi deri reaksiyonu oluşursa besin alerjisi teşhisi koyulur. Şayet hiçbir reaksiyon göstermez ise farklı bir besin enjektesi ile devam edilir. Doktor duruma göre kan testi de uygulayabilir. Besin alerjisi tanısında yapılan testler şunlardır;
Deri testleri (Prik-to prik test)
Spesifik IgE ölçümü
Besin yükleme testleri (Alerji yaptığı düşünülen gıda kontrollü olarak verilerek gözlemlenir.)
Eliminasyon diyeti (Alerji yaptığı düşünülen gıda diyetten uzaklaştırılır.)
Endoskopi/biyopsi
Atopi yayma testi
Bileşene dayalı tanı yöntemleri
Bebeklerde Gıda Alerjisi Tedavisi Nasıl Olur?
Bebeğinize besin alerjisi tanısı koyulduktan sonra doktorunuz tedavi yöntemine başlayacaktır. Doktor bebeğin durumuna göre sizi alerji uzmanına yönlendirebilir.
Bebeğinize alerji yapan besin veya besinler vermemelisiniz.
Bazı bebeklerde anne sütünden geçen proteinler alerji yapabiliyor. Bebeğinize anne sütü alerji yapıyor ise annenin beslenme düzenine dikkat etmesi gerekir. Anne alerjiye neden olacak besini yememelidir.
Anne, beslenme programını ve bebeğin besin alerjisini kontrol altında tutabilmesi için Alerji doktoru yahut alerji diyetisyeni tarafından yardım alabilir.
Besin alerjisi tedavi yönteminde anne, bebeğine vereceği paketli gıdaların içeriğini okuyarak alerjiye neden olabilecek paketli gıdaları vermemelidir.
Editör : Melike Anlağan