Beyincik dejenerasyonu nedir? Belirtileri, nedenleri ve tedavisi
Serebellum olarak bilinen beyincik, beyin sapının hemen üstünde ve oksipital lobların altında yer alan beynin bir parçasıdır. Beyincik, latince bir kelimeden türetilmiştir ve 'küçük beyin' anlamına gelir.

Omurilik soğanı dejenerasyonu olarak da bilinen beyincik dejenerasyonu, beynin koordinasyonu ve dengeyi kontrol eden bölgesi olan beyincikteki nöronların (sinir hücrelerinin) bozulduğu ve öldüğü bir süreçtir. Beyincik dejenerasyonunun yaşam süresi en fazla 5 yıl olduğu düşünülmektedir.
Beyincik Dejenerasyonu Neden Olur?
Beyincik Dejenerasyonu sonradan edinilen ve genetik kökenli olmak üzere iki ana nedenden kaynaklanır.
Birinci Grup: Sonradan meydana gelen beyincik dejenerasyonun nedenleri şunlardır:
- B12 vitamini veya E vitamini eksikliği
- Çoklu skleroz (MS Hastalığı)
- Kronik alkol bağımlılığı
- Kötü beslenme
- Beyin travması geçirmek
- Enseye şiddetli darbe almak
- Otoimmün bozukluklar
- İskemik veya hemorajik inme: Bu durumlarda beyine giden oksijen ve kan akışı etkileyip azalır ve bu durum da beynincik başta olmak üzere beyindeki diğer önemli yapılarda nöron ölümü meydana gelebilir.
- Bazı sakinleştiricilerin yan etkileri
- Creutzfeldt-Jakob (Prion) Hastalığı
- Serebellarkortikalatrofi, multisistematrofi ve olivopontoserebellardejenerasyon , serebellum dahil olmak üzere sinir sisteminin çeşitli kısımlarını etkileyen ilerleyici dejeneratif bozukluklardır.
- Tümörler, özellikle akciğer, jinekolojik ve meme kanseri
- Beyinde meydana gelen kanamalar omuriliğe aktığında beyincikte dejenerasyon meydana gelebilir.
- Ani boyun hareketleri durumunda oluşacak damar incinmeleri beyinciğe zarar verebilir.
- Boynu ani ve hızlı şekilde hareket ettirmek boyundaki damarların incinmesene sebep olur ve bunun sonucunda ise beyincikte dejenerasyon meydana gelme ihtimali yükselir.
2.Grup ise kalıtsal nedenlerden kaynaklıdır, bu nedenler şunlardır;
- Otozomal Dominant (SpinocerebellarAtaxia)
- Otozomal resesif (Friedreich'inataksi)
- X-Bağlantılı
- Mitokondriyal iletim
Beyincik Dejenerasyonu Belirtileri Nelerdir?
Beyincikteki dejenerasyonun ilk belirtilerinden biri beyincik vücudun denge merkezi olduğundan hasta sallanarak yürüme ve ciddi denge problemleri yaşar ve buna bağlı olarak da sık sık düşer. Bu düşmeler sonucunda ise vücuttaki kemiklerde kırılmalar meydana gelebilir.
- Hasta konuşmada zorlanabilir ve diksiyonda bozulmalar oluşabilir.
- Beyincik dejenerasyonu dokunma hissini yok edebilir ve kişi artık sert dokunuşları hissedemez hale gelebilir.
- Beyincik dejenerasyonu olan kişide görme, konuşma ve duyma gibi duyu işlevlerinde bozulmalar meydana gelir.
- Beyincik dejenerasyonu kalp kaslarını da etkiler ve kişide kalp hastalıkları görülme riski yükselir.
- Kaslarda çok kasılma ve sık sık spazm yaşama da beyincik dejenerasyona yol açabilir.
- Kaslarda koordinasyon eksikliği görülebilir.
- Beyincik dejenerasyonunun en büyük etkilerinden birisi bacakları etkilemesidir ve bu durumda kişi sendeleyerek yürür, çok sık düşer ve hatta zaman içerisinde yürüme yetisini kaybeder.
- Beyincik dejenerasyonu hafıza kaybına yani demansa sebep olabilir.
- Erişkin tipi dışında beyincik dejenerasyonunda görme yetisinin tamamen yok olması yani körlük meydana gelebilir.
- Beyincik dejenerasyonun diğer belirtilerini şöyle sıralamak mümkündür:
- İlerleyici zihinsel bozukluk
- İlerleyici hareket bozukluğu
- El hareketlerinin amaçsız şekilde yapılması ve tekrarlı hareketler
- Solunum problemleri
- Konuşma kaybı
- Kafanın boyutunda küçülme (mikrosefali)ı
- İletişim kuramama
- Hareket yeteneğinde azalma
- Epileptik nöbetler geçirme
- Vücutta ilerleyici titremeler
- Kasları kontrol gücünü kaybetme
Beyincik Dejenerasyonu İçin Hangi Doktora Gidilir?
Nöroloji doktoruna gidilir.
Beyin Dejenerasyonu Nasıl Tedavi Edilir?
Beyincikte doğuştan meydana gelen dejenerasyonların tedavisi mümkün değildir. Yalnızca destekleyici nitelikte hastanın yaşadığı belirti ve problemlere bağlı tedaviler verilebilir. Örnek vermek gerekirse, eğer kişi yürüyüş problemleri yaşıyorsa bun uygun ilaçlar ve fizik tedavi ile kasların güçlendirilmesini sağlayacak bir tedavi yolu belirlenir.
- Genetik olana karşın sonradan edinilmiş yani sonradan meydana gelen beyincik dejenerasyonu bu dejenerasyona yol açan sebebin ortadan kaldırılması sayesinde tedavi edilebilir. Tedavi; hastanın yaşadığı belirti ve şikayetlere göre yapılır. Örneğin, paraneoplastik serebellar dejenerasyonun tedavisi mümkündür. Buna sebep olan hastalık tedavi edildiğinde hasta eski sağlığına kavuşabilir.
- Beyincik dejenerasyonu tedavisinde çoğunlukla antiepileptik, antidepresan ve kas gevşetici ilaçlar kullanmaktadır.
- Beyincik dejenerasyonu sonucu hastanın yaşamış olduğu agresiflik ve uyku bozukluklarının tedavisi kaş gevşetici ve antidepresanlar ile yapılabilir.
- Beyincik dejenerasyonu sonucunda epilepsi nöbetleri için antiepileptik ilaçlar kullanılmaktadır.
- Beyincik dejenerasyonunun nasıl doğru ve başarılı şekilde tedavi edileceği kokusunda uzmanlar hala araştırmalarını sürdürmektedir. Son gelişmelerde enzim replasman tedavisi ile beyin dejenerasyonu sonucunda vücutta eksikliği meydana gelen enzimler hastaya verilip tedavinin mümkün olup olmadığı test edilmektir.
Beyincik Dejenerasyonu Ölümcül müdür?
Omurilik soğanı dejenerasyonu veya beyincik dejenerasyonu sonucunda kişinin vücudun buradan yönetilen tüm faaliyetlerde zaman içerisinde azalma ve hatta yok olma görülmektedir. Bu şekilde ilerleyen hastalıkta kişinin direkt olarak sinir sistemlerindeki hücreler zarar gördüğü için tedavisi mümkün değildir. Beyin dejenerasyonu zamanla daha da şiddetli belirtiler göstermeye başlar ve bu durumda hastanın durumu gittikçe kötüleşir ve ölümler meydana gelebilir.
Beyinciğin Görevleri Nelerdir Ne Tarafta Nerede Yer Alır Tıklayınız