İlk sahneye çıkan Türk kadın oyuncu Afife Jale kimdir? Nasıl öldü? Son hali nasıldı?
Türk tiyatro dünyasında bir ilke imza atan, ilk kez sahneye çıkan Türk kadın oyuncu olan Afife Jale’nin kim olduğu arama motorlarında çok araştırılıyor. Afife Jale kimdir? Nasıl öldü? Selahattin Pınar ile nasıl evlendi? Rol aldığı oyunlar nelerdi?
Afife Jale, sahneye çıkan ilk kadın Türk tiyatro oyuncusudur. 1902'de senesinde dünyaya gelen Afife Jale, 1918 yılında henüz 16 yaşındayken Darülbedayi'ye (Osmanlı'daki ilk konservatuvar) kabul edilen beş kızdan biri oldu. Afife Jale 24 Temmuz 1941 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesinde madde bağımlısı olarak hayata gözlerini yummuştur.
AFİFE JALE KİMDİR?
Afife Jale tiyatro sahnesine çıkan, İlk Türk kadın tiyatro oyuncusudur.
Madde bağımlılığının pençesine düşen Afife Jale; 1941 yılının 24 Temmuz günü, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesinde hayatını kaybetti. Ne acıdır ki cenaze törenine yalnızca 4 kişi geldi. Babası onu tiyatrocu olduğu için evlatlıktan reddetmişti. Fakat bu, yine de onu yolundan döndürmedi.
1902 yılında İstanbul-Kadıköy'de doğan Afife Jale, orta halli bir ailenin kızıydı. Babası Hidayet Bey, annesi Methiye Hanım'dır. Dr. Sait Paşa’nın torunudur.
Çocukluktan beri tiyatroya meraklı olan Afife Jale, İstanbul Kız Sanayi Mektebi'ni bitirdi.
İçindeki tiyatro aşkı bir an sönmedi. 1918 senesinde Şehir Tiyatroları tarafından düzenlenen bir sınava katıldı. (Halbuki o dönemde bu, Türk ve Müslüman bir ailenin kızından beklenecek şey değildi. Zira Türk ve Müslüman kadınların sahneye çıkmaları yasaklanmıştı.)
Afife Jale, girdiği sınavda büyük bir başarı elde etti. Sınavı kazandıktan 2 yıl sonra, 1920'de ilk defa sahneye çıktı.
Şehir Tiyatroları'nda Hüseyin Suat’a ait olan 'Yamalar2' isimli oyun sahnelenecekti. Oyun, Kadıköy'de bulunan Apollon Tiyatrosu’nda sergileniyordu.
Emel karakterini Ermeni kadın oyunculardan biri canlandırıyordu. Fakat kadın oyuncu tiyatrodan ayrılmış ve Paris'e gitmişti. Dolayısıyla bu rolü üstlenecek başka bir bayan tiyatrocu bulmaları gerekiyordu.
İşte o kişi Afife oldu. Kadıköy’deki Apollon Tiyatrosu’nda, 'Jale' takma adıyla sahneye çıktı. Yukarıda da bildirdiğimiz gibi o yıllarda Müslüman kadınların sahneye çıkması yasaktı. Bu, İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan bir genelge ile belirlenmişti.
Afife'nin sahneye çıkması olay oldu. Polisler sanatçıyı tutuklamak istedi. Fakat o, arka bahçeye kaçarak kendini kurtardı.
Hayatını sıkıntılar içinde geçiren Afife Hanım, şiddetli baş ağrıları yaşamaya başladı. Ne yazık ki bu ağrılar, sonradan yaşayacaklarının yanında çok hafif kalıyordu. Zira onu tedavi eden doktor, ağrılarını dindirmek için sürekli morfin vermeyi tercih etmişti. Bu durum, Afife Hanım'ın bir süre sonra morfin bağımlısı olmasına yol açtı.
Bunun ardından Afife Jale, yaşamının geri kalanını madde bağımlısı olarak sürdürdü. Maalesef saplandığı bu bataklıktan çıkamadı. 24 Temmuz 1941'de, tiyatro tarihine büyük izler bırakarak vefat etti.
SELAHATTİN PINAR İLE EVLİLİĞİ
1928 yılında Afife Jale, bir arkadaşıyla Hafız Burhan'ın Kuşdili çayırındaki konserine gitmişti. Selahattin Pınar, tamburu ile sanatçıya eşlik ediyordu. İkilinin tanışması orada oldu.
Pınar'ın Afife'ye gönlünü kaptırması fazla uzun sürmedi. Afife de ona karşı boş değildi. Kısa zamanda filizlenip büyüyen bu aşk, 1 yıl sonra çiftin hayatlarını birleştirdi. Selahattin Pınar ve Afife Jale o yıl henüz 25 yaşındaydı. 1929 yılında dünya evine girdiler.
Pınar, onun için birçok şarkı besteledi: 'Huysuz ve Tatlı Kadın' ve 'Nereden Sevdim O Zalim Kadını' başta olmak üzere unutulmaz eserlerinin çoğunu ona ithafen yazdı.
AFİFE JALE HANGİ TİYATRO OYUNLARINDA ROL ALDI?
- Yamalar.
- Odalık.
- Tatlı sır.
Editör : Selma Yenidoğan
