Karaciğer Testi Hangi Bölümde Yapılır, Aç Karnına mı Yapılır?

Karaciğerin sağlık durumunu belirlemek, karaciğer hastalıklarını tespit etmek için yapılan teste karaciğer fonksiyon testleri denir. Karaciğer fonksiyon testi Dahiliye doktoru tarafından yapılır. Tercihen aç karnınıza yapmanız gerekir.

Karaciğer test sonuçları cinsiyet ve yaşa görede farklılık göstermektedir.

Karaciğerin Görevleri Nelerdir?

Karaciğer; vücutta göğüs kafesinin altında karnın üst sağ tarafında yer almaktadır. Önemli görevleri olan karaciğer vücudumuzda en büyük organdır.

Karaciğerin önemli görevleri şunlardır:

1. Besinlerden alınan şekeri glikojene çevirir ve depolar.
2. Besinlerden alınan protein ve yağları sindirmeye yardımcı olur.
3. Albümin proteinini üretir ve bu ana protein kanda pıhtılaşmayı sağlamaktadır.
4. Vücudumuzdaki toksinlerin atılmasına yardımcı olur.
5. Atık madde ve kanın yıkılması sebepli ortaya çıkan bilirubin ve safra asit üretimini sağlar: Sarı siyah bir madde olan safta karaciğer üretilir ve safra kesesinde depolanır. Bu sıvo yemek tükettikten sonra bağırsağa geçer ve yağ sindiriminde önemli rol oynar.

Karaciğer Fonksiyon Testleri Neden Yapılır?

Karaciğer fonksiyon testi karaciğer ile ilgili meydana gelen hastalıkların tanısında kullanılmaktadır. Bu test şu sebeplerden dolayı yapılabilir:

1. Hepatit gibi karaciğerde oluşan enfeksiyonları teşhis etmek için.
2. Alkolik hepatit veya viral hepatit gibi hastalıkların seyrini görmek için.
3. Siroz gibi ciddi hastalıkların şiddetini anlamak için.
4. Kullanılan ilaçların yan etkilerini anlamak için.
5. Ayrıca aşağıdaki belirtileri yaşayan kişilerde de karaciğer fonksiyon testi istenmektedir:
6. Halsizlik
7. İştahsızlık
8. Bulantı
9. Kusma
10. Karın ağrısı
11. Karında şişlik
12. Sarılık
13. İdrarın renginde koyulaşma
14. Ciltte kaşıntı (pruritus)

Karaciğer Fonksiyon Testleri Nelerdir?

Karaciğer fonksiyonlarını ölçmek için doktorlar şu testleri isteyecektir;

Alanin Transaminaz ( ALT):

Karaciğerde meydana gelen hasarların tespiti için kullanılan analiz testi Alanin Transaminaz testi denilmektedir. ALT sadece karaciğerde bulunmaktadır, kana karıştığında ALT seviyesi yükselmektedir. Bu da karaciğerde hasar olduğunu göstermektedir. Karaciğerde görülen hastalıkların teşhisi ve tedavisini incelemek için ALT testi istenmektedir. Karaciğer hastalıklarının tanısını koymak için AST yerine ALT testi yapılmaktadır.

Aspartat Aminotransferaz ( AST):

(AST) Serum glutamik oksaloasetik transaminal karaciğer hücrelerinde bulunan protein üretiminde kullanılan önemli bir enzimdir. Bu protein karaciğer hücrelerinin parçalanması ile kana karışır ve miktarı yükselir. Bu hücre karaciğer dışında kalp ve iskeletteki kaslarda da bulunmaktadır. AST seviyesinde görülen yükselme vücutta kalp ve kaslarda problem olduğuna işaret etmektedir.

Albümin ve total protein (ALP):

Karaciğerde üretilen albümin proteini ve toplam protein miktarı vücutta iltihap ile savaşıldığını ve karaciğerin diğer önemli işlevlerini yapıp yapmadığını göstermektedir. ALP seviyesinde görülecek düşüklük; vücutta karaciğerde hasar veya bir hastalık olduğunu göstermektedir.

Albümin:

Albümin karaciğerde üretilen ana protein olup kanda yüksek oranda bulunmaktadır. Karaciğerde meydana gelebilecek bazı hastalıklarda albümin salgılanması kötüleşir ve kandaki albümin seviyesi düşer.

Total protein:

Total protein kandaki albumin ve diğer proteinlerin seviyesini göstermektedir. Vücutta meydana gelen bazı karaciğer hastalıklarında protein salgılanması bozulacağından kandaki seviyesi azalır.

Bilirubin:

Bilirubin; safra sıvısına rengini veren yeşil siyah renkte olan kan molekülünden (hemoglobin) yapılan bir maddedir. Kandaki ömrünü tüketen kan hücreleri öncelikle parçalanır. Parçalanma sonrası açığa hemoglobin çıkar ve bu hemoglobin en son bilirubine dönüştürülür. Son haliyle bilirubin karaciğere iletilir ve burada şeker eklenir ve safraya atılır. Bu son hale ise konjuge bilirubin ismi verilir.

Gamma-glutamiltransferaz (GGT)

GTT enziminin normalden yüksek çıkması safra kanalı veyahut karaciğer bir problem olduğuna işaret eder.

Laktat dehidrojenaz (LDH)

LDH enzimi vücutta karaciğer başta olmak üzere birçok kan dokusunda yer almaktadır. Bu enzimin yüksek olması karaciğerde hastalık olduğunu göstermektedir.

Kanın Pıhtılaşma Süresi

Kan pıhtılaşma süresinin yüksek çıkması karaciğerde problem olduğuna işaret etmektedir.

Karaciğer Testi Normal Değerleri

Sağlıklı bir bireyde olması gereken normal karaciğer testi sonuçları şu şekildedir:

1. ALT: Litrede 7-55 arası (U/L)
2. AST: 8- 48 arası U/L
3. ALP. 45 – 115 U/L
4. Albumin: Desilitre başına 3.5 – 5.0 gram arası (g/dL)
5. Total protein: 6.3 – 7.9 g/dL
6. Bilirubin: 0.1-1.0 mg/dL
7. GGT: 9-48 U/L
8. PT: 8.3- 10.8 saniye

Normal değerler yapılan laboratuvara göre değişse de genel bir yetişkin erkekte ortalama değerler bu şekildedir. Kadın ve çocuklarda bu değerler biraz fark gösterebilmektedir. Ayrıca tüketilen bazı yiyecekler ve kullanılan bazı ilaçlar test sonuçlarını etkilemektedir.Bu sebeple doktorunuza tükettiğiniz besinleri ve kullandığınız ilaçları bildirmelisiniz.

Karaciğer testi sonucuna göre doktor; hastaya öncelikle teşhis koyar. Sonrasında ise uygun tedavi yöntemini belirler. Karaciğer hastaları için bu test tedavinin ne kadar işe yaradığı hakkında bilgiler vermektedir.