"Delirdim mi doktor bey!" Kendi kendine konuşmak neyin belirtisi? Yararlı mı zararlı mı?
Kendi kendine konuşmak, her insanın sıklıkla yaptığı çoğu zaman da farkında olmadığı bir eylemdir. Özellikle sinirliyken ya da bir şeyle meşgulken insanlar kendi kendileriyle çok fazla konuşurlar. Peki bu durum sağlıklı mı? İşte kendi kendine konuşmanın sebepleri…
Çoğu zaman birine sinirlendiğimizde kendi kendimize söyleniriz. Bu bir çok durum için böyledir. Markette alışveriş listesini hesaplarken, ders çalışırken ya da bir iş üzerinde uğraşırken bir çok insan kendi kendine konuşur. Bu durumun sağlıklı olup olmadığı ise hala tartışılan konulardan biri. Siz de sıklıkla kendi kendinize konuşuyorsanız yazımıza bir göz atmanızda fayda var.
NEDEN KENDİ KENDİMİZLE KONUŞURUZ?
Birçok insan içinden kendiyle konuşur. Bazen bu içsel konuşmalar dışarıya çıkar ve kişi kendini, kendiyle konuşur halde bulur. Tek başına kendi kendine konuşmak yaygın olsa da bazı insanlar bunu başkalarının yanında da yapar. Kendi kendine konuşmanın birkaç nedeni vardır. Bu nedenler şöylerdir:
YALNIZLIĞI GİDERMEK İÇİN
Yalnız başına çok fazla zaman geçiren insanların kendi kendine konuşma olasılıkları, diğer insanlara göre daha fazladır. Başka insanlarla çok az görüşen kişiler, sosyal bir ortam oluşturmak ya da iletişim kurmak amacıyla kendi kendileriyle konuşurlar. Örneğin yapılan araştırmalar tek çocuklu ailelerdeki çocuğun kendi kendine konuşma olasılığının diğer çok çocuklu ailelerin çocuklarına göre çok daha fazla olduğunu gösterildi.
STRESİ AZALTMAK İÇİN
Kişinin aşadığı stres, kaygı ve takıntılı durumlar, onun kendi kendine konuşmasında büyük rol oynar. Bu yüzden birçok kişi stresini azaltmak, takıntılarını gidermek için kendi kendilerine konuşur. Örneğin topluluk önünde konuşması gereken kişilerin , sahneye çıkmadan önce stresini azaltmak için kendi kendine konuştukları gözlemlendi.
KENDİ KENDİNE KONUŞMA TÜRLERİ NELER?
Kendi kendine konuşmak çok yaygın bir davranış olsa da her insan kendiyle aynı şekilde konuşmaz. Bu yüzden kendi kendine konuşmanın da farklı türleri vardır.
ÖZ ELEŞTİRİ YAPMAK
Birçok kişi gün içerisinde yaptığı davranışları akşamları değerlendirir. Örneğin ''Ali bana bunu dediğinde ben de ona bunu söylemeliydim'' ya da ''Esra'ya bir kahve ikram edebilirdin'' gibi gün içerisinde yapılan davranışların eleştirisini yapmak sıklıkla kendi kendine konuşan insanların yaptığı bir şeydir.
KENDİNİ ONAYLAMAK
Özellikle stres altında olan kişiler kendilerini onaylamak ve streslerini azaltmak için kendi kendilerine konuşurlar. Örneğin; '' Yarın çok iyi geçecek, yapmam gereken her şeyi yaptım.'' Ya da ''projemde tek bir eksik bile yok, her şey kontrolüm altında '' gibi cümlerlerle kişi kendini onaylar ve kaygı, stres gibi onu olumsuz olarak etkileyen hislerini ortadan kaldırmayı amaçlar.
HATIRLATMA YAPMAK
Gün içerisinde bir çok işle uğraşan kişilerin en çok yaptığı konuşma türü, hatırlatma konuşmasıdır. Bu konuşmayı en çok takıntılı insanlar gerçekleştirir. Örneğin ; yarın ki randevunu unutma'', ya da ‘'haftaya misafirler gelecek, onlara kurabiye al'' gibi cümlelerle kişi sürekli kendine bir şeyler hatırlatır ve böylece her şeyi kontrol altında tutmak ister.
MOTİVASYON SAĞLAMAK
Özellikle bir amaç uğruna çalışan kişilerde çok görülen bu konuşma biçimi, kişinin kendinde çalışma gücü bulabilmesi amacıyla kendine verdiği destektir. Örneğin ''Bugün çok çalıştın, tebrik ederim.'' Ya da ''Yarın şu kadar görevi tamamlarsan sana bir kahve ısmarlarım'' diye kişinin kendi kendine yaptığı olumlu destekleyici konuşmaları içerir.Araştırmalar bu konuşma türünün, kişinin kendi performansını arttırmaya yardımcı olabileceğini gösterdi.
KENDİ KENDİNE KONUŞMANIN FAYDALARI NELER?
Kendi kendine konuşmanın sağladığı bir çok fayda vardır. Bunlar şu şekildedir:
DUYGULARI KONTROL EDEBİLME
Kendi kendine konuşmak, özellikle çok sinirli ya da çok mutlu olunan anlarda kişinin duygularını kontrol edebilmesini hatta onları en aza indirebilmesini sağlar. Kendi kendine konuşan kişiler genellikle daha önce yaptığı iyi ya da kötü davranışlarının onları nasıl etkilediğini bildikleri için, sonradan yaşanan olaylarda duygularını kontrol edebilir.
MOTİVASYON
Kendi kendine konuşmak, en iyi motivasyon kaynaklarından biridir. Özellikle sık sık kişinin aynada kendi kendiyle konuşması, gerçek hayatında onu yapmak istediği şeylere karşı motive edebilir. Örneğin yapılan bir araştırma kendi kendine konuşan sporcuların, oyun esnasında daha iyi performans sağladığını gösterdi.
DAHA İYİ HAFIZA
Kendi kendine konuşan kişiler çoğunlukla yaptıkları ve yapacakları şeyleri kendilerine sürekli hatırlattıkları için, genellikle daha iyi hafızaya sahiptirler. Örneğin sıklıkla kendi kendine konuşan bir kişi market listesi yaptığında, listeyi kontrol etmesine gerek yoktur. Çünkü o zaten listedekileri kendine hatırlattığı için, hepsini hafızasında tutuyordur.
KENDİ KENDİNE KONUŞMAK İSTEMEYENLER NE YAPMALI?
Kendi kendine konuşmak, gözle görülür bir psikolojik rahatsızlık haline gelmediyse hiçbir şekilde tehlikeli değildir. Aksine günlük hayatta kişinin psikolojik olarak daha iyi hissetmesini dahi sağlayabilir. Fakat kişinin çok insanla beraber yaşadığı ya da çalıştığı yerlerde, bu durum rahatsız edici olabilir. Bu yüzden kişinin kendi kendine konuşmasını azaltacak yöntemler vardır.
KENDİNİZİ GÖZLEMLEYİN
Kişinin kendi kendiyle konuşmasının yukarıda saydığımız gibi nedenleri vardır. Dolayısıyla kişi ilk olarak kendini gözlemlemeli ve neden konuştuğunu bulmalıdır. Kendi kendine neden konuştuğunu bilen kişi, bu durumu rahatlıkla yönetebilir.
MEŞGUL OLMAYA ÇALIŞIN
Kendi kendinize konuştuğunuzu fark ettiğinizde, konuşmanızı durdurabilecek alternatif şeyler bulun. Örneğin yanınızda bulunan birine sorular sorun, sohbet başlatın ya da sakız çiğneyin. Kendi kendinize konuştuğunuzu fark ettiğiniz anda kafanızı başka bir şeyle meşgul etmeye çalışın.
DÜŞÜNCELERİNİZİ YAZIN
Düşünceleri yazmak, kendi kendine konuşmayı engellemenin en iyi yollarından biridir. Çünkü düşünceleri yazmak ya da günlük tutmak; kişinin yaşadıklarını çözümlemesine , duygularının dışarı çıkmasına yardımcı olur.
KENDİ KENDİNE KONUŞMA NE ZAMAN SAĞLIKSIZ BİR HAL ALIR?
Kendi kendine konuşmak her ne kadar sağlıklı bir durum olsa da, bu durum aşırı ilerlediğinde ya da konuşmanın içeriği değiştiğinde sağlıksız bir hale gelebilir. Örneğin kişi sürekli olumsuz olarak kendiyle konuşuyorsa, sürekli olarak üzücü durumlardan bahsediyorsa bu durum zihinsel olarak bir hastalığın işareti olabilir.
Editör : Nermin Sekmen Halil
