Uzman psikologlar uyarıyor! Karnesi kötü gelen çocuklara bunları yapmayın!

Heyecanla beklenen karne haftasına girdik. Karne günü kimi öğrencileri sevindirirken kimi öğrencilere ise hayal kırıklığı yaşatıyor. Özellikle başarısız çocuklar için karne günü azar, ceza, kıyaslama ve utançtan başka bir şey değil. Uzmanlar karnesinde düşük not olan çocuğun başarısız olarak nitelendirilmemesi için ebeveynleri uyarıyor. Peki karne sürecinde ebeveyn tutumlarından neler yanlış, neler doğru? Karne alan çocuğa nasıl davranmalı? İşte Uzman Psikolog ve Kişisel Gelişim Uzmanlarının görüşleri…

KÖTÜ KARNE ALAN ÇOCUĞA NASIL YAKLAŞILMALI?

Düşük notla karşılaşan anne babalar çocuğa bağırmak, hakaret etmek, arkadaşlarıyla kıyaslamak ile, tehdit etmek ya da şiddet uygulamanın çözüm olmadığını bilmeli. Karnedeki kırık notlar düzeltilebilir ancak kırık kalbi onarmak için ne yapsanız boş. Peki ailelerin kötü karne alan çocuklarına yaklaşımı nasıl olmalı? İştePsikolog M. Bülent Baykal cevaplıyor:

İlk önce çocuğunuzu karşınıza alıp, bu notları aldığı için üzgün olduğunuzu söyleyerek işe başlayabilirsiniz. Ona herhangi bir ceza vermeyeceğinizi söyledikten sonra, sakince ve baskı yapmadan kırık notların nedenlerini sorun.

Kırık not aldığı derslerde başarısız olmasının nedenlerini maddeleyerek bir kağıda yazın ve bu derslerin üzerinden bir kez daha geçin.

Kırık notlarını düzeltmek için kendisi neler yapabilir? Siz neler yapabilirsiniz? Bunları yazın.

Arkadaş ilişkilerinde problemler varsa; eleştirici olmayan bir dille yorum yapın.

Eğer bilgisayar oyunları ve sosyal medyada fazla vakit geçiriyorsa, bunu tamamen kısıtlamak yerine karşılıklı konuşup bir program oluşturun.

Başaramayacağı ile ilgili negatif duygularla boğuşuyorsa, moralini yüksek tutun. Çocuğunuzun gerekli ve uygun şartlar yerine getirildiği zaman başarılı olacağına inanın ve ona göre davranın.

Sömestrde iyice dinlenmesini fakat ikinci dönemde ondan artık daha programlı ve düzenli olmasını beklediğinizi ve bunu nasıl yapacağını düşünmesini söyleyin.

Çocuğunuza içinizden gelerek ve inanarak, sistemli çalışmayla başarılı olacağına ve derslerden rahatlıkla geçeceğine inandığınızı söyleyin. Gerekirse ona dersler ile ilgili her konuda destek olabileceğinizi hatırlatın.

KÖTÜ KARNE GETİRMENİN NEDENLERİ NELERDİR?

Karne çocuğun zeka seviyesinin, ilgi ve yeteneklerinin göstergesi değildir. Hele hayat başarısının göstergesi hiç değildir. Karnenin iyi olmasında şunlar etkilidir:

• Düzenli çalışma alışkanlıklarının kazanılması,
• Evde ders çalışma ortamının uygun olması,
• Sorumluluk duygusunun yerleşmiş olması,
• Duygusal sorunlarının yoğun olmaması.

Eğer çocuğunuz iyi karne getirmiyorsa, bu dört faktörü değerlendirmelisiniz. Karne notuyla ilgili düşüncelerinizi çocuğunuzla paylaşmalı, çocuğunuzun da duygu ve düşüncelerini ifade etmesi için onu desteklemelisiniz.

KARNESİ KÖTÜ ÇOCUKLA NASIL İLETİŞİM KURMALI?

Çocuğun kötü karne getirmesinin altında yatan nedenleri araştırmanın önemli olduğuna dikkat çeken Psikoloğu Burcu Sevinç  Çetin şu sözleri söyledi:

 “Bu dönemde çocuklarınızın karne notları düşük olduğu için ona kızmak, onu cezalandırmak ve başkasıyla kıyaslamak yerine ilk önce kendinizi sorgulamalısınız. Çocuklarınızla doğru iletişim kurmanız önemli. Baskı ve beklentilerinizi bir kenara bırakıp, çocuklarınıza onların her zaman yanında olduğunuzu ve seneye derslerinde daha başarılı olacağı konusunda ona güvendiğinizi söylemelisiniz. Bu yaklaşım, çocuklarınızın sorumluluk sahibi olmasında, kendisine güvenmesinde ve başarılı olma yolunda adımlar atmasında etkili olur” önerilerinde bulundu.

Kişisel Gelişim Uzmanı Dr. Turhan Güldaş karnesi kötü olan çocukla nasıl iletişim kurmalı sorusunu şu şekilde cevapladı: “Çocukla iletişimde aceleci olmayın. Her çocuk farklıdır. Onu dinleyin. Karnesinde neden zayıf olduğunu konuşun. Size anlatsın. O dersi sevmiyor mu ya da öğretmenini mi sevmiyor ya da dersin gereksiz olduğunu mu düşünüyor? Problemi hangisi, öğrenin. Öğrendikten sonra ise çocuğu ikna edin. Neden eğitim aldığını, okula neden gitmesi gerektiğini, başarmak için neden çalışması gerektiğini, kendi geleceği için başarılı olmaya ihtiyacı olduğunu ve bu dersleri hayat boyu nerelerde kullanacağını anlatın, çocuğunuzla karşılıklı konuşarak onu ikna edin.”

KARNESİ KÖTÜ ÇOCUĞA NASIL DAVRANMALI?

Yüksek beklentili ebeveynlerin çocuklarına karşı mükemmeliyetçi tavrı karne gününü ne yazık ki kabusa çeviriyor. Eve kötü bir karne getiren çocuk karşısında anne ve babaların fevri ve olumsuz tepkiler vermemesi gerektiğini vurgulayan Yrd. Doç.Dr. Başak Ayık şu ifadeleri kullandı:

“Hangi sebepten dolayı zayıf karne gelirse gelsin anne ve babalar bunun nedenlerini araştırıp, sorunu çözmek için kendi vazifelerini yerine getirmeliler. Gerek günlük yaşantı içerisinde sergilenen davranışları gerek derslerinde sağladığı başarılarda ailenin çocuğun çabasını kesinlikle takdir etmesi gerekir. Her insan eğitim almaya önce ailesinde başlar. Bireyler hem ailesinden aldığı genetik özellikler ile hem de aile içerisinde davranışlara göre çeşitli davranışlar sergiler. Ancak, ne yazık ki bazı anne babalar kendi akademik yaşantılarını ve kendi hayatlarını hesaba katmayarak çocuklarından beklentileri yüksektir. Her çocuğun başarısı kendi kapasitesine ve verdiği çabaya göre değerlendirilmelidir.” dedi.

KÖTÜ KARNE ALAN ÇOCUĞA NASIL TEPKİ GÖSTERMELİ?

“Çocukla iletişim kurarken bir birey gibi konuşmak gerektiğini unutmayın” uyarısında bulunan Kişisel Gelişim Uzmanı Dr. Turhan Güldaş, karne alan çocuklara yaklaşım konusunda anne-babalara şu önerilerde bulundu:

Çocukların iyi bir geleceğe, güzel bir kariyere sahip olması isteniyorsa onların yüksek özgüvenle ve komplekssiz bir şekilde yetişmesi gerekir. Çocukla ebeveyn arasında sınırsız sevgi şart. Ancak burada aşırıya da kaçmamak lazım. Yani doğru bir davranışında, iyi bir karne aldığında çok fazla yüceltilmemesi gerektiği gibi kötü bir karne almışsa da çok fazla yergide bulunmamak gerek. Eleştirilerinizi ve övgülerinizi çocuğunuzun karakterine, kişiliğine yönelik değil davranışlarına yönelik yapın. Örneğin, “Kızım sen dahisin” yerine “Kızım bu sene çalıştın ve çalışmanın sonucunda başarılı oldun” deyin.Ya da “Oğlum sen beceriksizsin, hiçbir şeyi başaramıyorsun” yerine “Oğlum bu sene derslerine iyi çalışmadın ve sonucunda karnende zayıf aldın, bir dahaki seneye daha iyi çalışmalısın” diyebilirsiniz.

KIYASLAMA YAPMAYIN

Temeli sağlam olmayan bina, çökmeye mahkumdur. Bu nedenle küçük yaşlardan itibaren çocuklar arasında yapılan kıyaslamalar, ileride büyük olumsuzluklara yol açar. Kıyaslanarak aşağılanan çocuklar özgüveni yetersiz bireylere dönüşür. Başarılı akranlarıyla kesinlikle kıyaslamayın. “O çocuğun karnesi daha güzel, şu çocuk daha iyi not almış…” Söylediğiniz buna benzer kıyaslamalar çocuğunuza yetersizlik hissi verir. Bu da ileride aşağılık kompleksine yol açar. Çocuklar bu nedenlerle özgüvenlerini kaybeder. Özgüven aşılayın, çocuğu eleştirmeyin, eleştirseniz de onun zekasına, kişiliğine vurmayın.

ÇOCUKLARDA ÖDÜL VE CEZA İŞE YARAR MI?

İyi karneye ödüller vaat etmek kötü karneye cezalardan ceza beğendirmek doğru olmayan yaklaşımlardan olduğunu ifade eden Uzman Psikolojik Danışman Şenol Baygül, “Kötü karne ceza değil anlayış ve iyileştirme, iyi karne de içsel doyum gerektirir.  İyi bir karne takdir görmeli ancak hassas bir yaklaşım gerekli. Mesela “Karnen iyi gelirse sana bisiklet alacağım.” yaklaşımı bu hassasiyeti bozar. Çocuk anne babadan ödül ya da aferin almak için çalışmamalı. Yoksa her bir davranış için ödül beklemeye başlayabilir. Ders çalışmanın sorumluluğu olduğunu bilmeli. Anne babalar olarak çocuğa verilen en güzel ödül koşulsuz sevgidir.” İfadelerini kullandı.

ÖZEL DERS ALDIRIN

Çocukların başarısız gelen karne notlarını yükseltmek için en etkili yöntemlerden biri de çocuğun zayıf aldığı derslerden özel ders almasıdır. Özellikle Matematik, İngilizce gibi yaşamının her alanında lazım olacak derslerden özel hoca tutmak çocuğun okul başarısını kısa sürede artıracaktır.