Çocuklar için güvenli teknoloji kullanımı: 'Dijital annelerin' bilmesi gereken detaylar
Dijital teknolojilerin çocuklar için hayatın ayrılmaz bir parçası haline gelmesiyle birlikte, anneler için çocukların güvenli ve eğitici bir şekilde teknolojiyi nasıl kullanacakları konusu önemli bir sorumluluk olmuştur. Teknoloji kontrollü bir şekilde kullanılmadığı takdirde çocuklarda ruhsal ve duygusal bozukluklara yol açabilir. Ebeveyn olarak bu gibi sorunların önüne nasıl geçebileceğinizi anlattık.
Teknolojinin hızla geliştiği bir çağda yaşıyoruz ve çocuklarımız da bu dijital çağın bir parçası olarak büyüyorlar. Günümüzde, tabletler, akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve diğer dijital cihazlar, çocuklar için eğitimden eğlenceye kadar birçok faydalı kaynak sunuyor. Ancak, bu teknolojiyi kullanmanın sorumlulukları ve riskleri de bulunuyor.
Çocukların dijital dünyada güvende olmalarını ve bu ortamı olumlu bir şekilde deneyimlemelerini sağlamak, ebeveynlerin en önemli sorumlulukları arasında yer alıyor. Yazımızda, anneler için çocuklarının teknolojiyi güvenli ve eğitici bir şekilde nasıl kullanabileceklerine dair ipuçlarından bahsedeceğiz.
EBEVEYN DENETİMLERİNİ YABANA ATMAYIN
Ebeveyn kontrolleri, annelere ve babalara çocukların dijital cihazlarını ve çevrim içi etkinliklerini denetleme ve yönetme yetkisi veren çeşitli araçlardır.
Çocuğunuzun hangi sitelere girdiğini, izlediği videoları, ne tür içeriklera baktığını görmenizi ve uygulamalara erişimini kısmen veya tamamen sınırlamanızı sağlar. Çocuğun eline tableti verip serbest bırakmayın. Ebeveyn kontrolünü mutlaka aktif edin ve bir gözünüz onlarda olsun.
Ebeveyn kontrolleriyle yapılabilecek bazı şeyler:
- İnternet filtreleri: Ebeveynler, çocukların zararlı içeriklere veya yaşlarına uygun olmayan sitelere erişimini engellemek için internet filtrelerini kullanabilirler. Belirli web sitelerini veya içerikleri engelleyerek, çocuğunuzun internet ortamında daha güvenli bir deneyim yaşamasını sağlayabilirsiniz.
- Uygulama indirme kontrolü: Çocuğunuzun hangi uygulamaları indirebileceğiniz belirleyebilirsiniz. Örneğin "18 Yaş ve Üzeri" yaş grubu kategorisindeki uygulama ve oyunları yüklemesini tamamen engelleyebilirsiniz.
- Oyun süresi sınırları: Çocuğunuzun oyun sürelerini kontrol edebilir ve belli bir süreden sonra oyunun otomatik olarak kapanmasını sağlayabilirsiniz.
- Şifre koruması: Cihazın kilidini açmak için bir şifre veya PIN kodu gerektirmek, çocukların cihazlarını kullanmalarını engellemenizi sağlayacaktır.
- Uyku zamanlaması: Cihazların belirli saatlerde kullanılmasını engellemek veya kısıtlamak için uyku zamanlamaları ayarlayabilirsiniz. Belirlediğiniz zaman aralığında telefon ve tablet açılmaz.
- Konum paylaşımı: Sadece sanalda değil, gerçek dünyada da çocuğunuzun güvende olduğundan emin olmak önemlidir. Bazı ebeveyn kontrolü uygulamaları, gerçek zamanlı konum takibi özelliği sayesinde, çocuklarınızın nerede olduğunu bilmenizi sağlarlar.
Ebeveyn kontrolünü çocuğunuzun yaşına ve olgunluğuna uygun olarak ayarlamanız da önemli. Her yaş grubu için tavsiye edilen farklı kontrol özellikleri ve seçenekleri bulunuyor. Kullandığınız uygulama zaten bu konuda gerekli yönergeleri size sunacaktır.
ÇOCUĞUNUZU, EĞİTİCİ VE DEĞERLİ İÇERİKLERE YÖNLENDİRİN
İnternet ortamında, çocukların ruh sağlığına uygun olmayan şeyler bulunduğu gibi, zihinsel ve duygusal gelişimleri için önemli içerikler de vardır. Ebeveyn olarak, bu iki kategori arasındaki ayrımı doğru bir şekilde yapmanız ve çocuklarınızı eğitici dijital materyallerle buluşturmanız gerekiyor.
Eğitici içerikler, bir öğrenme hedefine veya amacına ulaşmak için tasarlanmış olan ve bilgi edinmeyi teşvik eden yazılı ve görsel materyallerdir. Çocukların zihinsel, duygusal ve fiziksel gelişimi için önemli olan bu içeriklere birkaç örnek verecek olursak:
- Oyunlar ve uygulamalar: Eğitici oyunlar, çocukların öğrenirken eğlenmelerini sağlar. Örneğin, matematik oyunları, dil öğrenme uygulamaları ve bulmacalar, çocukların temel becerilerini geliştirmelerine yardımcı olacaktır.
- Videolar ve programlar: Eğitici çizgi filmler ve televizyon programları, çocukların tarih, bilim, sanat ve daha fazlası hakkında bilgi edinmelerini teşvik edebilir. Örneğin, bilimsel deneylerin gösterildiği programlar veya hikayelerin anlatıldığı eğitici videolar çocuklar için yararlıdır.
- Elektronik kitaplar: Elektronik ortamda ulaşabileceğiniz sayısız eğitici kitap, çocukların okuma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olacağı gibi yeni bilgiler edinmelerine de katkı sağlar.
Tabii eğitici olan ile olmayan arasındaki farkı anlamak da önemlidir. Eğitici içeriklerin genellikle yaş gruplarına yönelik derecelendirmeleri olur. Bunlara dikkat ederseniz, çocuğun yaşına uygun şeyleri daha kolay seçebilirsiniz. Ayrıca diğer ebeveynlerin incelemelerini ve yorumlarını okuyarak da bilgi edinebilirsiniz.
ZAMAN SINIRINDAN TAVİZ VERMEYİN
Zaman sınırları belirleyerek, çocuklarınızın teknoloji kullanımını dengeleyebilir ve aşırı kullanımdan kaynaklanabilecek olumsuz etkileri önleyebilirsiniz.
Çocuk ve Ergen Psikoloğu Rukiye Aydın, aşırı teknoloji kullanımının çocuklarda fiziksel sağlık sorunlarına yol açtığını söylüyor. Bununla da kalmayıp uyku düzeninin bozulması, dikkatsizlik ve dürtü kontrol bozukluğu, göz yorgunluğu ve ekran bağımlığına neden olduğuna dikkati çekiyor.
Aile olarak, çocuğunuzla birlikte zaman sınırları belirlemek için bir anlaşma yapın. Teknoloji kullanımını belirli zaman dilimlerine sıkıştırın. Örneğin, ödevlerden sonra veya yemekten önce ve sonra gibi limitler koyabilirsiniz. Ve en önemlisi örnek olun. Çocuğunuz sizden gördüğünü yapar. Kendi teknoloji kullanımınızı sınırlandırarak, ona yardımcı olabilirsiniz.
"Ekran maalesef bebekler için pasif bir eylemdir. Bu eylemde çocuk anlıyor gibi görünse de, eğitici-öğretici şeyler izlese de, bunları öğrendiğini düşünseniz de aktif bir eylem olmadığı için çocuk çevreyle iletişim kuramaz, bunu deneyimleyemez ve konuşmayı öğrenemez." - Çocuk ve Ergen Psikoloğu Rukiye Aydın
DİJİTAL OKURYAZARLIK EĞİTİMİNİ ES GEÇMEYİN
Dijital okuryazarlık eğitimi, bireylerin dijital teknolojileri etkili bir şekilde kullanma ve anlama yeteneği kazanmasını sağlar. Doğru bilgiye erişme, içerikleri eleştirel bir şekilde değerlendirme, güvenilir kaynakları tanıma ve kişisel veri güvenliği gibi konularda beceri kazanımı için önemlidir.
"Peki bu çocuğumun ne işine yarayacak?" diye soracak olursanız:
- Bilgiye erişim: Dijital dünyada bilgiye erişim artık vazgeçilmezdir. Dijital okuryazarlık, çocuğunuzun bilgiye ulaşma ve bu bilgiyi doğru bir şekilde değerlendirme becerilerini geliştirecektir.
- Dijital güvenlik ve eleştirel düşünme: Dijital okuryazarlık, kişisel veri güvenliği, çevrim içi tehlikeleri tanıma ve korunma konularında çocuğunuzda farkındalık oluşturur. Ayrıca dijital içerikleri eleştirel bir şekilde değerlendirme becerilerini geliştirir, böylece yanıltıcı ve yanlış bilgilere karşı daha dirençli hale gelecektir.
- Dijital iletişim: Etkili dijital iletişim, iş dünyasından kişisel ilişkilere kadar her alanda önemlidir. Dijital okuryazarlık, bu becerilerin geliştirilmesine de katkı sağlayacaktır.
Çocuğunuza temel dijital becerileri öğretmenizde yarar var. Örneğin, bilgisayar kullanımı, web tarayıcısı, e-posta ve temel programlar hakkında eğitebilirsiniz. Eğer bu konuda yetkin olmadığınızı düşünüyorsanız, bir uzmandan destek alabilirsiniz. İnternet üzerinde nasıl arama yapılacağı ve bilginin doğruluğunu nasıl değerlendireceği hususlarını içeren eğitimlere öncelik verebilirsiniz.
Editör : Ömer Faruk Doğan
