100 yıl yaşamanın sırrı bu listede! 100 yaşını aşanlar yıllarca incelendi, 8 ortak özellik ortaya çıktı
Birleşmiş Milletler (BM), 100 yaşını aşan kişilerin sayısında dikkate değer bir artış gözlemledi. 1990 yılında 100 yaş üstündeki kişi sayısı yalnızca 92 bin iken, 2021'de bu rakam 621 bine yükseldi. Peki, uzun ömürlü insanların paylaştığı ortak özellikler nelerdir?
Sağlıklı ve uzun yaşamayı kim istemez ki? Ancak modern hayatın getirdiği hızlı tempolu şehir hayatı, birçok avantajın yanı sıra bazı olumsuz etkileri de beraberinde getiriyor.
İspanya'da Madrid Üniversitesi'nden akademisyen Maria Dolores Merino, uzun süre yaşayan kişileri yıllardır gözlemleyerek, son çalışmalarında bu kişilerin 8 ortak özelliğini sıraladı.
1- ZİNDELİK VE ENERJİ
Maria Dolores Merino'nun araştırmasına göre, 100 yaşını aşan kişiler arasında belirgin bir özellik, zindelik. Bu kişilerde canlılık ve enerji hissi, önemli bir psikolojik etmen olarak öne çıkıyor.
Araştırmacı Merino, "100 yaşını geçen kişilerle yaptığımız görüşmelerde, hayata devam etme konusunda belirgin bir arzunun bulunduğunu gözlemledik. Onlarla konuştuğunuzda, 100 yaşını geçmiş olduklarını tahmin etmek oldukça zor. Genel olarak, genç bir bireyin enerjisini sergiliyorlar" ifadelerini kullandı.
ABD'deki Boston kentinde, 100 yaşını aşan bireyleri inceleyen proje yöneticisi Stacy Andersen, benzer bir gözlemde bulunarak, "Bu kişilerin çoğu, yaşamaktan keyif aldıklarını ifade ediyor. Bu gerçekten harika bir durum" dedi.
2- SOSYAL ETKİLEŞİM
Yapılan araştırmalar, 100 yaşını geçen kişilerin genel olarak sosyal etkileşime açık olduğunu gösteriyor. Maria Dolores Merino, "Bu kişiler, genellikle aileleri veya arkadaşlarıyla yakın ilişkiler kuruyorlar. Başkalarına yardımcı olmaya çalışıyorlar ve sevgi gördüklerini hissetmek onlar için son derece önemli" dedi.
Stacy Andersen'in çalışmasında da, 100 yaş üstündeki bireylerin genellikle "dışa dönük" ve yeni insanlarla tanışmaya istekli oldukları gözlemlenmiş. Andersen, "Maalesef 100 yaşında olmanın getirdiği olumsuzluk, birçok tanıdığınızın artık aramızda olmaması. Bu nedenle yeni insanlarla tanışmaya açık olmak oldukça kritik bir özellik" şeklinde konuştu.
3- ÖZVERİLİ OLMAK VE AMAÇ BELİRLEMEK
100 yaşını geçenlerde görülen diğer bir diğer ortak özellik, özveri. Merino, "Genellikle sorumluluk sahibi ve çalışkan insanlar. Hedeflerine ulaşmak için azmediyorlar" dedi.
Andersen de 100 yaşını aşan kişilerin çocuklarını incelemiş ve genelde ailelerinin izinden gittiklerini gözlemlemiş.
"Uzun ömürlü olmakla hayatta amaçlar belirlemek arasında bir ilişki var. Bu kişilerin ulaşmak istedikleri amaçları oluyor. Her günün bir amacı var."
4- ZORLUKLARLA BAŞ ETME
Dayanıklılık ve zorluklarla baş etme gücü, uzun yaşamın "sırları" arasında önemli bir yer tutuyor. Zorluklar karşısında direnç göstermek ve bu zorlukları öğrenmek, uzun yaşamla doğrudan ilişkili.
Maria Dolores Merino, "Bu çok önemli çünkü zorluklarla yüzleşip devam etmenizi sağlıyor. Bu durum, psikolojik olarak zarar görmeyi engelliyor" dedi.
5- YAŞAM KONTROLÜ
Bir diğer psikolojik ortak nokta, 100 yaşını aşan kişilerin genellikle kendi kararlarını alabilmeleri ve yaşamlarında kontrol sahibi olmalarıdır.
Maria Dolores Merino, "Genellikle bağımsızlar ve hayatlarını kendi istedikleri doğrultuda yönlendirebilmeyi başarmışlar" dedi.
6- ENTELLEKTÜEL MOTİVASYON
Aktif bir zihne sahip olmak, merak, öğrenme isteği ve kendi kendini eğitme çabaları, 100 yaşını aşan kişilerde gözlemlenen diğer önemli özellikler arasında yer alıyor.
Araştırmalara katılan kişiler, dünyada neler olup bittiğine duydukları ilgiyi koruyorlar ve sürekli olarak yeni şeyler öğrenme arzusu taşıyorlar.
Maria Dolores Merino, "Çoğunluğu, sosyal sınıflarından bağımsız olarak, iyi birer kitap okuru olmalarıyla dikkat çekiyorlar ve genellikle kendi kitaplıklarına sahipler" dedi.
7- POZİTİF BAKIŞ AÇISI
Andersen'e göre, 100 yaşını aşan kişiler daha pozitif bir bakış açısına sahip:
"100 yaşını geçmiş bir kişiden 'Keşke hayatta olmasaydım' ifadesini neredeyse hiç duymazsınız. Ancak 40 yaşındakilere '100 yaşını görmek ister misin?' diye sorsanız, çoğundan 'Hayır' yanıtını alırsınız." Merino'nun çalışmasına göre, uzun süre yaşayan kişiler, "mutluluk" kavramının yanı sıra, "küçük şeylerle eğlenebilmek" anlamında da olumlu bir tutuma sahipler.
8- KAVRAYIŞ GÜCÜ
Son olarak, uzun süre yaşayan bireylerde gözlemlenen ortak bir özellik de kavrayış gücüdür. Maria Dolores Merino'ya göre, bu kişilerde düşünme, gerekçelendirme, sorun çözme gibi bilişsel yetenekler ön plandadır.
"Örneğin, kendi kendilerine öğrenme becerilerine sahip olmaları, özel bir eğitim almadıkları konulardan bile çekinmemeleri, öğrenmeyi sevmeleri ve meraklı olmaları dikkat çekicidir. Ayrıca, iyi bir hafıza kapasiteleri vardır ve hızlı bir şekilde yeni şeyler öğrenme yeteneklerini sergilerler"
TAM 107 YAŞINDA
BBC Dünya Servisi'nin 110. yaş gününü kutlamaya hazırlanan enerjik bir kadınla yaptığı röportaj, uzun yaşam hakkında daha fazla bilgi içeriyor.
Margarita Flores her sabah erken kalkıp kahvaltısını yapıyor ve ardından yürüyüşe çıkıyor. Ancak daha fazla aktiviteye ihtiyaç duyduğunu belirtiyor, özellikle spor salonuna gitmek gibi hedefler belirlemiş. Flores, "Bana dinlenmemi söylüyorlar, ancak ben dinlenmeyi pek sevmiyorum. Aklımı sürekli meşgul etmeyi seviyorum" diyor. Ancak 107 yaşında olması, bacaklarının bu isteğine tam anlamıyla izin vermiyor.
Flores, "Belki daha çok yürüyüşe çıkarsam bacaklarım da buna alışır" diye şaka yaparak, Santiago'daki evinden gazetecilerle telefon görüşmesi yapıyor. Sohbet sırasında, olağanüstü bir zihin açıklığına ve akıcı bir konuşma yeteneğine sahip olduğu dikkat çekiyor. Arkadaşları ve bir kızı da onunla her gün birlikte zaman geçiriyor. Margarita, "Bu yaşta bile birçok şey yapmak istiyorum" diyor.
Margarita Flores, uzmanların 100 yaşını geçen sağlıklı bireylerde gözlemlediği ortak özellikler için güzel bir örnek teşkil ediyor: Zindelik, zorlukların üstesinden gelme gücü, iletişim kurma isteği gibi birçok nitelikten sadece bazıları.
Editör : Elif Demirtaş Bilir
